Bu ameliyat; kalbin üzerinde daralmış veya tıkalı damara vücudun başka bir yerinden alınan damar ile bypass (köprüleme) yapılması durumudur. Yapılan işlem damarın değiştirilmesi değil daralmış olan damarın 0.5 cm açılarak üzerine yeni damarın özel dikişler ile dikilmesi ve daralmış damarın ilerisine gerekli kan akımının sağlanması durumudur. Bu işlem için sıklıkla sol meme atardamarı (LIMA), bacak toplardamarı (safen ven), kol atardamarı (radial arter) kullanılmaktadır. Kullanılan bu damarlar çıkarıldıkları organlarda işlev bozukluğu yaratmadığından rahatlıkla çıkarılıp “yedek damar” olarak kullanılabilmektedir.
AMELİYAT
Koroner anjiografisi yapılan ve koroner bypass ameliyatı kararı verilen hastalar genellikle 1 gün (bazen aynı gün ) önce hastaneye yatırılarak tetkikleri yapılır. Bu hastalar genellikle ileri yaş ve ek hastalıkların eşlik ettiği hasta gurubu olduğundan tetkikleri biraz daha ayrıntılı olmaktadır. Acil durumlarda bu ön tetkikler mevcut hayati tehlike nedeni ile yapılmayabilmektedir. Anestezi değerlendirmesi sonucu ameliyata engel durumu olmayan hastalar operasyona alınır. Yaklaşık 1 saat süren anestezi hazırlığı sonrası göğüs kafesi açılarak kalbe ulaşılır. Ameliyat sıklıkla kalp ve akciğer durdurularak yapılır. Kalbin durması sırasında kalp-akciğer makinesi kalbin ve akciğerin fonksiyonlarını üstlenir. Bazen uygun hastalarda ameliyat kalp durdurulmadan (çalışan kalpte ) yapılabilmektedir. Operasyon süresi 3- 6 arası değişebilmektedir. Operasyon sonrası solunum cihazına bağlı olarak yoğun bakıma alınan hastaların ilk gün izlemi yoğun bakımda olur. Ertesi gün hastanın durumu servise transfer etmeye uygun ise servis izlemine alınır. Serviste 4-6 gün takip edilen ve sorun gelişemeyen hastalar bu sürenin sonunda tedavisi düzenlenerek taburcu edilir.
AMELİYAT SONRASI
Koroner bypass sonrası en önemli dönem ameliyat sonrası 3-4 haftalık dönemdir. Bu dönemde özellikle göğüs kemiğinin iyileşmesi önemlidir. Bu nedenle bu süre içinde hareketlerimiz ( oturup kalkma, yatma, oturma ..vb ) hastanede gösterildiği gibi devam etmelidir. Bu 3-4 haftalık süre zarfında hastalara genellikle (şeker hastakları hariç) ağır bir diyet programı uygulamıyoruz. Taburcu olduktan sonra sık kontrole çağrılan hastalar sorunsuz 3-4 haftalık süre sonunda normal yaşamlarına dönebilmektedirler. Hastalardan ameliyat sonrası en çok istenen hastada koroner bypass ameliyatına neden olan faktörlerin ( sigara, şeker hastalığı, hipertansiyon, kolesterol yüksekliği, şişmanlık.. vb ) ortadan kaldırılması veya tedavi edilmesine çalışılması olacaktır. Çünkü hasta ileride bu hastalığa tekrar aday olmamalıdır.
Prof. Dr. Mustafa YILMAZ
Erişkin ve Çocuk Kalp Damar Cerrahisi
